O trauco é un home baixiño, moi feo pero de mirada doce, sempre acompañado polo seu bastón chamado ''Pahueldún'', que ten o poder de atraer ás mulleres solteiras.
Vive nos bosques cercanos as casas chilotas, buscando a próximas víctimas.
Cando as encontra, o poder dos seus centelleantes ollos e do Pahueldún fan que as mozas confíen nel. No momento no que xa están feitizadas, as rapta, as viola e as deixa no medio do bosque, completamente desorientadas e sen recordar nada. Na noite volve a súa casa en compañía da súa temible e estéril esposa Fiuna.
Por iso os chilotas teñen medo e rechazan aos fillos de pai descoñecido, porque creen que os enxendrou o Trauco e que teñen algo maligno e diabólico no seu interior.
Esta lenda como moitas outras vén de Chiloé, unha illa chea de maxia que se encontra no océano Pacífico, cerca de Chile.
Victo Mery Carreño